Mikrokrążenie jest bardzo ważną częścią układu krążenia obejmującą wszystkie struktury pomiędzy przejściem układu tętniczego w układ żylny. W budowie mikrokrążenia wyróżnia się przede wszystkim tętniczki, sieć naczyń włosowatych (najmniejsze naczynia krwionośne w naszym organizmie)oraz żyłki. Fizjologicznie mikrokrążenie pełni fundamentalną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, gdyż umożliwia tkankom stałe zaopatrzenie w tlen i substancje odżywcze oraz usuwa zbędne produkty przemiany materii, w tym dwutlenek węgla [1,2].
Zaburzenia mikrokrążenia – czym są i jakie są ich konsekwencje?
Zaburzenia mikrokrążenia to wszelkie nieprawidłowości związane z przepływem krwi w mikronaczyniach. Charakteryzują się one:
- zmniejszonym przepływem krwi, czego konsekwencją jest niedotlenienie tkanek oraz utrudnione usuwanie zbędnych substancji,
- uszkodzeniem komórek śródbłonka (śródbłonek, inaczej endotelium, to wewnętrzna wyściółka naczyń krwionośnych), co skutkuje zwiększoną przepuszczalnością naczyń krwionośnych oraz wystąpieniem stanu zapalnego.
Zaburzenia mikrokrążenia mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Ich skutki pojawiają się powoli i przez długi czas mogą pozostać niezauważone. Nieprawidłowości w zakresie mikrokrążenia mogą być przyczyną m.in. rozwoju nadciśnienia tętniczego, przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ), a także zaburzenia procesu gojenia ran. Ponadto długotrwałe zaburzenia mikrokrążenia w przebiegu cukrzycy, mogą prowadzić do wystąpienia powikłań naczyniowych cukrzycy, takich jak:
- uszkodzenie nerwów (neuropatia cukrzycowa),
- uszkodzenie oczu (retinopatia cukrzycowa),
- uszkodzenie funkcji nerek (nefropatia cukrzycowa) [1,2].
Dobezylan wapnia w zaburzeniach mikrokrążenia
Jedną z substancji wykazujących korzystny wpływ na mikrokrążenie jest dobezylan wapnia. Działanie to polega głównie na:
- usprawnieniu krążenia żylnego, również w mikronaczyniach,
- ochronie śródbłonka – dobezylan wapnia zmniejsza przepuszczalność i zwiększa elastyczność naczyń włosowatych,
- zapobieganiu powstawania zakrzepów i zastojów w naczyniach żylnych poprzez zmniejszenie lepkości osocza oraz hamowanie zlepiania się komórek krwi [3-5].
Dobezylan wapnia, zawarty m.in. w leku Dobenox Forte, jest molekułą stosowaną powszechnie w leczeniu objawów przewlekłej niewydolności żylnej. Dane epidemiologiczne wskazują, iż przewlekła niewydolność żylna oraz cukrzyca typu II często współwystępują u jednego pacjenta –cukrzyca typu II występuje nawet u co 3 pacjenta z PNŻ [6]! Wynika to z faktu, iż obie choroby mają wiele wspólnych czynników ryzyka (np. nadwaga/otyłość, wiek, nadciśnienie), a powikłania naczyniowe cukrzycy oraz PNŻ – podobny mechanizm powstawania – dysfunkcja śródbłonka naczyń, zaburzenia mikrokrążenia związane ze zmniejszonym przepływem krwi oraz zwiększoną przepuszczalnością naczyń włosowatych [6]. Dobezylan wapnia jako lek wpływający korzystnie na mikrokrążenie oraz działający ochronnie na śródbłonek może być więc polecany zwłaszcza pacjentom z przewlekłą niewydolnością żylną, u których współwystępuje cukrzyca.
Zaburzenia mikrokrążenia przyczyniają się do powstawania wielu poważnych problemów zdrowotnych, wśród których można wymienić schorzenia takie jak przewlekła niewydolność żylna, nadciśnienie tętnicze, czy naczyniowe powikłania cukrzycy. Zastosowanie w farmakoterapii przewlekłej niewydolności żylnej dobezylanu wapnia – leku korzystnie wpływającego na mikrokrążenie oraz ochronę śródbłonka naczyniowego, jest więc właściwym wyborem, zwłaszcza u osób, u których PNŻ współwystępuje z innymi schorzeniami.
Bibliografia:
- Gryglewska B. Znaczenie mikrokrążenia w nadciśnieniu tętniczym i możliwości jego oceny na podstawie badania mikrounaczynienia skórnego. Arterial Hypertension 2010, vol.14, no 5, p. 395-410.
- Federalny Związek do spraw Informowania o Zdrowiu i Ochrony Konsumentów – Info Gesundheit e.V. Mikrokrążenie. Znaczenie najmniejszych naczyń dla zdrowego ukrwienia. Wyd. 1/2018.
- Besirli K, et al.: Calcium dobesilate may improve hemorheology in patients undergoing coronary artery bypass grafting. Rev Bras Cir Cardiovasc. 2012;27:260-6.
- Krasiński Z. Rola dobezylanu wapnia w farmakoterapii przewlekłej niewydolności żylnej. Lekarz POZ 2/2023.
- CHPL Dobenox Forte
- Gastaldi G, et al.: Chronic venous disease and diabetic microangiopathy: pathophysiology and commonalities. International Angiology 2021, Dec; 40(6):457-69.
